Tüm dünyada kulüp ve barlarda rastlanabilen Amerikan bilardosu, altı cepli özel bir masada, belirli sayıda top ile oynanan bir ıstaka sporudur. 8 top, 9 top, 14+1 devamlı bilardo (düz bilardo) gibi türleri vardır. Kuralları bölgeden bölgeye değişir. Erkek, kadın ve çocuk kategorilerinde bireysel ya da takım olarak birçok yerli, ulusal ve dünya şampiyonaları vardır. Amerikan bilardosunun en çok oynanan türü 8-top olarak bilinen türdür. ABD’de en yaygın olansa 9-top bilardodur; televizyon programlarına konu olan oyunun yarışmaları için de sponsorluk ücreti alınmaktadır. Amerikan bilardosu (pool) adını, 19. yüzyıl ABD’sindeki bilardo salonlarından (poolroom) ya da kumarhanelerden almaktadır.
Amerikan bilardosu masaları, at yarışı aralarında at sahiplerinin vakit geçirmesine yaramıştır. Amerikan bilardosu karşılaşmaları birçok oyundan oluşabilir; ancak Dünya Amerikan Bilardosu Derneği (WPA) 8-top final karşılaşmasında ilk kez 17 oyun oynanmıştır.
Yarışmacı Profili
Bir Amerikan bilardosu oyuncusunun, beyaz topa doğru hız ve yönde vurabilmek için, sabit bir ıstaka hareketinin ve iyi bir kol-göz koordinasyonunun olması gerekir. Aynı zamanda hedef topları ceplere sokmak ve bir sonraki hareketi de düşünerek vurması gereken beyaz topa doğru falsoyu vermek için, açılan mükemmel şekilde değerlendirebilmelidir.
Istaka sopası : Ahşap sopa en az 1 m uzunluğundadır. Ağırlık ve denge için, içerisinde madeni halka bulunabilir.
Tebeşir : Oyuncular ıstakalarının ucuna, beyaz topla “doğru” teması yakalamak için tebeşir sürerler.
Hedef Topları
Amerikan bilardosunun her türünde ıstaka topu beyaz, hedef topları renklidir ve genellikle üzerlerinde sayılar bulunur. 8-top bilardoda ve siyah top bilardoda 15 hedef topu bulunur: 1-7 arasında numaralandırılanlar farklı düz renklerde, 9-15 arasında numaralandırılanlarsa renkli kuşaklarıyla beyazdır (pijamalılar) ve 8 numaralı top siyahtır (6 ve 9 sayılı toplarda karışıklık olmaması için rakamların altı çizilir.) 8-top bilardonun İngiltere’de yaygın olan türünde numaralandırılmış siyah top haricinde 7 kırmızı ve 7 sarı top kullanılmaktadır. 9-top bilardo oyuncuları numaralandırılmış hedef toplarından dokuzunu kullanırlar, 1-8 arası numaralandırılanlar düz renkte ve 9 sayılı top kuşaklıdır. 14+1 bilardoda 15 hedef topu numaralandırılmıştır.
Kural Ve Faul
8-top bilardoda ilk topu cebe sokan oyuncu aynı tür (ya düz renk ya da kuşaklı) topları cebe sokmaya devam etmelidir. Toplam yedisini de cebe sokan oyuncu sonunda siyah topu hedefleyebilir. Bu 8. topu belirtilen (“beyan edilen”) cebe sokan oyuncu oyunu kazanır. 9-top bilardoda oyuncuların masadaki en küçük rakamlı topa vurması gerekir; ancak topları sırasıyla cebe sokmak zorunlu değildir.
9. top, cebe en son sokulmalıdır. 14+1 bilardoda, oyuncular bir top ve cebi belirtirler ve belirttikleri topu belirttikleri cebe soktuklarında bir puan kazanırlar. Oyuncular hedef topları cebe sokamayana ya da faul işleyene kadar (örneğin beyaz topu ya da rakibinin topunu cebe sokmak gibi) atış yapmaya devam ederler. 8-top bilardoda 8. topu, 9-top bilardodaysa 9, topu zamanından önce cebe sokan oyuncu yenik sayılır.
Falso Ve Mase
Snooker oyuncuları gibi Amerikan bilardosu oyuncuları da ıstaka topuna birçok şekilde falso verebilirler. Bir hedef topu cebe atarken, bir sonraki atışı da hesaplayarak üst falso, geri falso veya yan falso uygulayabilirler. Bazen ıstaka topunun gideceği yönde, rakip toplar veya 8. top bulunabilir, bu da oyuncunun rahatça atış yapmasını engeller. Yetenekli oyuncular, topun merkez dışına vurarak mase yapar ve bu durumdan kurtulurlar: Merkezin ne kadar sağına ya da soluna vurulursa, sapma o kadar büyük olur. Buna “topa yön verme” denir. Istaka topunun çok yakınında bulunan bir topa falso vermek için, beyaz topun merkezi haricindeki bir noktaya aşağıya doğru bir hareketle vurarak, (Fransızcada sürtmek anlamına gelen) masa atışı kullanılır.
Üst Falso : Üst falso, hedef topa çarpan beyaz topun ilerlemeye devam etmesini sağlar. Istaka topuna, “ekvator” üstünden vurulduğunda, topuz kendi ekseninde normalden daha hızlı dönerek ilerlemesi sağlanır.
Kleps : Kleps, beyaz topun hedef topa vurduktan sonra geri gelmesini Bağlar. Istaka topuna “ekvator” altından vurulduğunda topun geri gelmesi sağlanır.
Yorumlar
Yorum Gönder