SSD Disk Nedir? Ne İşe Yarar? Nasıl Çalışır?

Son bir kaç yıldır hayatımıza giren SSD’ler hakkında pek az şey biliyoruz. Kısaca anlatmak gerekirse SSD, klasik depolama ünitelerinin yerine geçip, onlarla aynı işi yapabilen bir çeşit depolama teknolojisidir. Bildiğiniz üzere uzun yıllardır bilgisayarlarda kullanılan diskler manyetik ve mekanik düzeneklere sahip çalışmaktalar. Diskin yarısından fazlasını kapsayan bir veya birkaç katmanlı parlak yüzey bir kaç MB’dan günümüzde GB’larca veriyi depolamaktadırlar. Günümüzde tek bir disk en fazla 3 TB kapasiteye sahiptir ve 1 TB’lık 3 plaka bulunur. Bu eski sistem mekanik manyetik diskler içerisinde elektrik motoru, mıknatıs, okuyucu kafa, hava geçirmez kaplama, bir çok elektronik devre bulunur. Titreşimde, aşırı sıcak veya aşırı soğukta çalışamazlar. Bir çok çevresel ve fiziksel koşuldan etkilenen bu disklerin temel prensibi, disk ne kadar hızlı ve istikrarlı dönerse o denli hızlı olmaktadır ancak hava geçirmez bir yüzey içerisinde böylesine komplike bir sistemi oluşturmak oldukça maliyetli olduğundan uluslararası bazı standartlar oluşmuştur. 3600, 5400 ve 7600 RPM gibi seçenekler günümüzde en sık kullanılan çeşitleridir.

SSD diskler ise sadece bir veya bir kaç devre kartından oluşur. Yan taraftaki yüzeyde de gördüğünüz gibi standart bir devre kartı üzerinde 6 adet depolama birimi konumlandırılmıştır. Bu birimler, fotoğraftaki diskin kapasitesinin 6 parçadan oluştuğunu gösterir. Yani 60 GB kapasiteli bir diski örnek alacak olursak her bir ünite 10 GB depolamaktadır. SSD’lerin en büyük avantajı hızlı olmalarıdır. Yukarıda bahsettiğimiz manyetik mekanik diskler bir veriye ulaşmak için o veri parlak diskin neresinde ise okuyucu kafa diskin o bölgesinde gitmek zorundadır ancak SSD’lerde fotoğrafta da görebileceğiniz üzere herhangi bir hareketli veya manyetik parça olmadığı için verilere ulaşmak için sadece tıklamanız yeterlidir. Bu sebeple en kalitesiz SSD disk bile manyetik disklerden daha performanslı çalışacaktır. SSD disklerin ortaya çıkışı aslında USB bellekler ile başlamıştır. Bildiğiniz üzere USB belleklerde de herhangi bir hareketli parça bulunmaz. Temel mantıkta düşünüldüğünde SSD disk, onlarca USB belleğin birleştirilmesiyle elde edilir. USB belleklerde tıpkı manyetik diskler gibi bir kaç MB’dan başlayıp günümüzde GB’larca veriyi depolayabilecek kapasiteye ulaşmayı başarmışlardır. Ancak halen daha yüksek maliyetli olduklarından, mekanik disklerin depolama kapasitelerinde ulaşamamışlardır. Bugün piyasada yer al 1 TB SSD disk bulmak oldukça zor ve maliyetli olacaktır. Genel itibariyle 32, 64, 128 ve 256 GB SSD diskler revaçtadır.

Son olarak SSD disklerin en büyük dezavantajı ise manyetik disklere nazaran belirli bir ömürleri olmasıdır. Az önce bahsettiğim 6 parçalı depolama ünitelerinin her birinin belirli bir ömrü bulunmaktadır. Bu rakamlar oldukça yüksek ve bireysel çabalarla ulaşması zor olsa da yinede böyle bir sınır vardır. Örneği söz konusu depolama ünitelerinin her biri 100.000 okuma-yazma işleminden sonra performansını kaybetmekte, hatta kullanılamaz hale gelmektedir. Bu sebeple SSD disk teknolojisi halen geliştirilmekte ve farklı yöntemler uygulamaya çalışılmaktadır.